Hôpitaux d'Alsace (répertoire historique)
Révision datée du 17 novembre 2021 à 11:44 par Cpereira (discussion | contributions)
Localités alsaciennes dans lesquelles sont mentionnés des hôpitaux ou des léproseries avec les dates de leur première mention [mention] ou de leur fondation [fondation].
Synthèse d’après HIMLY (F.-J.), Archives hospitalières des origines à 1790, annexe IV, p. xxxviii-xlii [FJH] et CLEMENTZ (Élisabeth), Les Antonins d’Issenheim, 1998, p. 315-323 (ne concerne que le Haut-Rhin et le Territoire de Belfort) [EC].
Hôpitaux
Localité
|
Année
|
Mention/fondation
|
Source
|
Localité
|
Année
|
Mention/fondation
|
Source
|
Ammerschwihr I
|
1316
|
mention
|
EC
|
Niedermunster, hospice
|
1421
|
fondation | FJH
|
Ammerschwihr II
|
1504
|
mention
|
EC
|
Obernai hôp. Saint-Erhard
|
1314
|
fondation
|
FJH
|
Andlau
|
1308
|
fondation
|
FJH
|
Obernai hosp. des Sœurs
|
14e s.
|
mention
|
FJH
|
Belfort I
|
1349
|
mention
|
EC
|
Obersteigen
|
1220-21
|
fondation
|
FJH
|
Belfort II
|
1574
|
mention
|
EC
|
Pairis
|
1327
|
mention
|
EC
|
Benfeld
|
1420
|
mention
|
FJH
|
Pfaffenheim
|
1287
|
mention
|
EC
|
Bergheim
|
1365
|
mention
|
EC
|
Pfaffenhoffen, hospice
|
1582
|
mention
|
FJH
|
Bischoffsheim, hospice
|
1342
|
mention
|
FJH
|
Reichshoffen
|
1565
|
mention
|
FJH
|
Bischwiller, hospice
|
1720-23
|
fondation
|
FJH
|
Rhinau
|
1345
|
mention
|
FJH
|
Boersch
|
1439
|
fondation | FJH
|
Rhinau Ord. St Jean Jérusalem
|
1264
|
mention
|
FJH
|
Bonhomme (Le)
|
1315
|
mention
|
EC
|
Ribeauvillé
|
1344
|
mention
|
EC
|
Bouxwiller
|
1528
|
fondation
|
FJH
|
Riquewihr
|
1344
|
mention
|
EC
|
Cernay | 1277
|
mention
|
EC
|
Rosheim
|
1363
|
mention
|
FJH
|
Colmar Elendenherberge I
|
1375
|
mention
|
EC
|
Rouffach nouvel hôpital
|
1311
|
mention
|
EC
|
Colmar Elendenherberge II |
1462
|
mention
|
EC
|
Rouffach Saint-Esprit
|
1270
|
mention
|
EC
|
Colmar Saint-Esprit
|
1255
|
mention
|
EC
|
Rouffach Saint-Valentin
|
1308
|
mention
|
EC
|
Colmar
|
1155
|
mention
|
EC
|
Saint-Amarin
|
1216
|
mention
|
EC
|
Dachstein
|
1441
|
mention
|
FJH
|
Sainte-Croix-en-Plaine
|
1588
|
mention
|
EC
|
Dambach-la-Ville
|
1317
|
mention
|
FJH | Saint-Hippolyte
|
1502
|
mention
|
EC
|
Delle
|
1603
|
mention
|
EC
|
Saverne
|
1278
|
mention
|
FJH
|
Dorlisheim Ord. St Jean Jérusalem
|
v. 1211 | fondation
|
FJH
|
Saverne, hospice
|
1553
|
fondation
|
FJH
|
Eguisheim
|
1377
|
mention
|
EC
|
Sélestat | 1294
|
mention
|
FJH
|
Ensisheim
|
1311
|
mention
|
EC
|
Sélestat Ord. St Jean Jérusalem
|
1265
|
mention
|
FJH
|
Erstein
|
av. 1215
|
fondation | FJH
|
Seltz
|
1459
|
fondation | FJH
|
Eschau
|
1143
|
fondation
|
FJH | Sigolsheim
|
1572
|
mention
|
EC
|
Fort-Louis
|
1779
|
fondation
|
FJH
|
Soultz (H.-R.)
|
1288
|
mention
|
EC
|
Grandvillars
|
1323
|
mention
|
EC
|
Soultzmatt
|
1381
|
mention
|
EC
|
Gueberschwihr
|
1348
|
mention
|
EC
|
Stephansfeld Ord. Saint-Esprit
|
1211-16
|
fondation
|
FJH
|
Guebwiller
|
1300
|
mention
|
EC
|
Stotzheim
|
1383
|
mention
|
FJH
|
Haguenau hôp. Saint-Georges
|
1189
|
fondation | FJH
|
Strasbourg hôp. Saint-Antoine
|
13e s.
|
mention
|
FJH
|
Haguenau hôp. Saint-Martin
|
1329
|
fondation
|
FJH
|
Strasbourg hôp. Saint-Bernard |
1318
|
mention
|
FJH
|
Haguenau hôp. Saint-Jacques |
1374
|
mention
|
FJH
|
Strasbourg hôp. Saint-Léonard |
v. 1105-08 | fondation
|
FJH
|
Ingersheim
|
1639
|
mention
|
EC
|
Strasbourg hôp. Saint-Marc |
1182
|
fondation
|
FJH
|
Kaysersberg "Extra muros"
|
1395
|
mention
|
EC
|
Strasbourg hôp. Saint-Valentin |
14e s.
|
mention
|
FJH
|
Kaysersberg "Intra muros" |
1316
|
mention
|
EC
|
Strasbourg hôp. Sainte-Barbe |
1311
|
fondation
|
FJH
|
Kientzheim I
|
Fondation 14e s. ?
|
mention
|
EC | Strasbourg Blatterhaus hôp. des syphilitiques |
1503
|
fondation
|
FJH
|
Kientzheim II
|
1572
|
mention
|
EC
|
Strasbourg Ord. St Jean Jérusalem |
1381
|
fondation
|
FJH
|
Krafft
|
1278
|
mention
|
FJH
|
Strasbourg Bossenhaus hôp. des teigneux |
16e s.
|
fondation
|
FJH
|
La Wantzenau
|
1574
|
mention
|
FJH
|
Strasbourg hosp. du Burgtor |
1357
|
mention
|
FJH
|
Lautenbach
|
1270
|
mention
|
EC
|
Strasbourg Elendherberge hosp. du Marché-aux-Vins
|
14e s.
|
mention
|
FJH
|
Lauterbourg
|
15e s.
|
mention
|
FJH | Strasbourg hosp. des pélerins
|
1349
|
mention
|
FJH
|
Marckolsheim
|
1472
|
mention
|
FJH | Strasbourg orphelinat
|
1395
|
fondation
|
FJH
|
Masevaux
|
1405
|
mention
|
EC
|
Thann
|
1331
|
mention
|
EC
|
Molsheim hôp. de la Vierge
|
1316
|
fondation
|
FJH
|
Thann Maison de retraite
|
1514
|
mention
|
EC
|
Molsheim hôp. des bourgeois
|
v. 1580
|
mention
|
FJH
|
Truttenhausen
|
1180-81
|
fondation
|
FJH
|
Molsheim, hospice
|
1501
|
fondation
|
FJH
|
Turckheim
|
1502
|
mention
|
EC
|
Monswiller
|
1495
|
fondation
|
FJH
|
Wasselonne
|
1757
|
mention
|
FJH
|
Mulhouse
|
1316
|
mention
|
EC
|
Wattwiller
|
1495
|
mention
|
EC
|
Murbach
|
1210
|
mention
|
EC
|
Westhoffen
|
1670
|
mention
|
FJH |
Mutzig, hôpital | 18e s. | fondation | FJH | Wissembourg
|
1492
|
mention
|
FJH
|
Mutzig, hospice
|
18e s. | fondation
|
FJH | Wissembourg Ord. St Jean Jérusalem
|
1251
|
mention
|
FJH
|
Neuwiller-lès-Saverne
|
1278
|
mention
|
FJH
|
Wissembourg hôp. d'infirmes
|
1104
|
mention
|
FJH
|
Neuwiller-lès-Saverne
|
1736 ?
|
fondation
|
FJH | Wissembourg, ancien hôpital
|
1234
|
mention
|
FJH |
Niederhaslach
|
1474
|
mention | FJH
|
Wissembourg, nouvel hôpital
|
1448
|
mention
|
FJH
|
Niedermunster, hôpital
|
1400
|
mention
|
FJH
|
Zellenberg | 1449 | mention | EC |
Léproseries
Localité
|
Année
|
Mention/fondation
|
Source
|
Localité
|
Année
|
Mention/fondation
|
Source
|
Altenstadt | 1468 | mention
|
FJH | "Leitzenberg (am)"
|
1471
|
mention | FJH
|
Altkirch
|
1481 | mention
|
EC
|
Levoncourt | 1599
|
mention
|
EC
|
Ammerschwihr
|
1314 | mention
|
EC
|
Liepvre
|
1435 | mention
|
EC
|
Andlau
|
1369 | mention
|
FJH
|
Lochwiller | 1471 | mention
|
FJH
|
Andolsheim
|
1452
|
mention
|
EC
|
Marmoutier
|
1330
|
mention
|
FJH
|
Artolsheim
|
1391
|
mention
|
FJH
|
Masevaux
|
1542
|
mention
|
EC
|
"Aspen (zu der -)" | 1471
|
mention
|
FJH
|
Matzenheim | 1348
|
mention
|
FJH
|
Bartenheim | 1494
|
mention
|
EC
|
Menoncourt
|
19e s.
|
mention
|
EC
|
Batzendorf
|
1320 | mention
|
FJH
|
Merxheim
|
1509
|
mention
|
EC
|
Beblenheim
|
1539
|
mention | EC
|
Molsheim | 1306
|
mention
|
FJH
|
Belfort
|
1462
|
mention
|
EC
|
Molsheim
|
13e s.
|
mention
|
FJH
|
Benfeld, lépr. au cimetière
|
1581
|
mention
|
FJH
|
Monswiller
|
1441
|
mention
|
FJH
|
Benfeld, lépr. aux champs | 17e s. ?
|
mention
|
FJH
|
Morschwiller-le-Bas
|
1537
|
mention
|
EC
|
Bergheim | v. 1300 | mention
|
EC
|
Muespach-le-Haut | 1461
|
mention
|
EC
|
Bischoffsheim | 17e s. | mention
|
FJH | Mulhouse | 1314
|
mention
|
EC
|
Blotzheim
|
1273
|
mention
|
EC
|
Munster
|
14e s.
|
mention
|
EC
|
Boersch
|
1346 | mention
|
FJH
|
Mutzig | 1562
|
mention
|
FJH
|
Bouxwiller
|
1471
|
mention
|
FJH
|
Neuwiller-lès-Saverne | av. 1471
|
fondation | FJH |
Brebote | 1622 | mention
|
EC | Neuwiller-lès-Saverne | 15e s.
|
mention
|
FJH
|
Breisach
|
1316
|
mention
|
EC
|
Novillard
|
1827
|
mention
|
EC
|
Brumath
|
1444 | mention
|
FJH
|
Obermodern | 1410
|
mention
|
FJH
|
Cernay
|
1258 ?1423
|
mention
|
EC
|
Obermodern | 15e s.
|
mention
|
FJH
|
Châtenois
|
1202
|
mention
|
FJH |
Obernai
|
13e s.
|
mention
|
FJH
|
Chavannes-les-Grands
|
1580 | mention | EC |
Odratzheim
|
1471
|
mention | FJH
|
Colmar
|
1259
|
mention
|
EC | Osthouse
|
1349
|
mention
|
FJH
|
Cuneliers | 19e s.
|
mention
|
EC
|
Ottersthal | 1474
|
mention
|
FJH
|
Dachstein
|
17e s.
|
mention
|
FJH
|
Ottrott
|
1484
|
mention
|
FJH
|
Dachstein | 18e s. | mention
|
FJH
|
Reichshoffen | 1474 | mention
|
FJH
|
Dambach-la-Ville
|
1564
|
mention
|
FJH | Reichstett
|
1413
|
mention
|
FJH
|
Delle
|
1566
|
mention | EC
|
Ribeauvillé
|
v. 1400
|
mention
|
EC
|
Dettwiller
|
1743
|
mention
|
FJH
|
Riquewihr |
1472
|
mention
|
EC
|
Didenheim |
v. 1760
|
mention
|
EC
|
Rixheim |
1544 | mention
|
EC
|
Dossenheim-sur-Zinsel | 15e s. | mention
|
FJH | Roderen | v. 1436 | mention
|
EC
|
Ebersheim | 16e s.
|
mention
|
FJH
|
Rosheim |
1444
|
mention
|
FJH
|
Eckbolsheim | 1450
|
mention
|
FJH
|
Rouffach |
1374
|
mention
|
EC
|
Eguisheim | 1334 ? 1365 | mention
|
EC | Sainte-Croix-en-Plaine |
14e s. | mention
|
EC
|
Ensisheim | Déb. 14e s.
|
mention
|
EC
|
Sainte-Marie-aux-Mines |
19e s.
|
mention
|
EC
|
Florimont
|
1824
|
mention
|
EC
|
Sattellose (près Schlierbach) |
1421
|
mention
|
EC
|
Folgensbourg | 1588
|
mention
|
EC
|
Saverne, lépr. Saint-Marc |
1313
|
mention
|
FJH
|
Fontenelle
|
1827
|
mention
|
EC
|
Saverne, lépr. Saint-Nicolas
|
16e s.
|
mention
|
FJH
|
Gresswiller
|
13e s. | mention
|
FJH | Schiltigheim
|
13e s.
|
mention
|
FJH
|
Gueberschwihr
|
v. 1433
|
mention
|
EC | Sélestat
|
1290
|
fondation
|
FJH
|
Guebwiller | 1296
|
mention
|
EC
|
Sigolsheim | v. 1300
|
mention
|
EC
|
Guémar
|
1339
|
mention
|
EC
|
Soultzmatt | 1374
|
mention
|
EC
|
Habsheim | fin 15e - déb. 16e s. | mention
|
EC
|
Soultz (H.-R.) | 1288 | mention
|
EC
|
Hagenbach
|
1701
|
mention
|
EC
|
Spechbach-le-Bas
|
1589
|
mention
|
EC
|
Haguenau
|
1327
|
mention
|
FJH
|
Strasbourg
|
1381
|
fondation
|
FJH
|
Hattstatt
|
1305
|
mention
|
EC
|
Strasbourg-Koenigshoffen
|
1413
|
fondation
|
FJH
|
Heimsbrunn
|
1661
|
mention
|
EC
|
Sundheim (près Rouffach)
|
1282
|
mention
|
EC |
Herrlisheim | 1647 | mention | EC | Thann
|
1290
|
mention
|
EC
|
Hochfelden
|
1347 | mention
|
FJH | Traenheim
|
1351
|
mention
|
FJH
|
Ichtratzheim | 1351 | mention
|
FJH
|
Turckheim
|
1343
|
mention
|
EC
|
Illkirch | 1357 | mention
|
FJH | Uffholtz | v. 1436
|
mention
|
EC |
Illkirch
|
v. 1440
|
mention | FJH
|
Valff
|
1334
|
mention
|
FJH
|
Ingersheim | 16e-17e s.
|
mention
|
EC
|
Vieux-Ferrette | 1363 | mention | EC |
Ingwiller | 14e s. | mention | FJH | Vieux-Thann | 19e s. | mention | EC |
Innenheim | 1293 | mention | FJH | Walbach | 1588 | mention | EC |
Kaysersberg | v. 1510 | mention | EC | Weyersheim | 1471 | mention | FJH |
Kientzheim | 1451 | mention | EC | Wihr-au-Val | 1426 | mention | EC |
Kutzenhausen | 1316 | mention | FJH | Wingersheim | 1471 | mention | FJH |
La Petite-Pierre | 1471 | mention | FJH | Wintzenheim | 1452 | mention | EC |
Lauterbourg | 15e s. | mention | FJH | Wissembourg | 15e s. | mention | FJH |
Lauterbourg | 1660 | mention | FJH |
Notices connexes
Jean-Marie Holderbach